Farid (38) schuift zenuwachtig aan bij de tafel. Zijn Nederlands is goed, hij werkt hard aan zijn toekomst, maar die stapels formulieren blijven een nachtmerrie. “Ik kan best schrijven,” zegt hij. “Maar hier staat alles zo ingewikkeld. Als ik iets verkeerd invul, ben ik bang dat ik meteen problemen krijg. Elke vraag lijkt een strikvraag.”
Hij haalt een envelop tevoorschijn van het UWV, vol vragen over inkomen, bijverdiensten en toeslagen. “Ik weet heus wat ik wil vertellen, maar ik krijg het niet in die vakjes.”
Rust in de chaos
Ik stel voor dat we eerst gewoon praten. “Vertel me in je eigen woorden wat je kwijt wilt, dan schrijven we het samen op.”
Terwijl hij praat, merk ik dat hij prima weet wat er aan de hand is. Het gaat alleen mis op het moment dat zijn verhaal in kleine hokjes moet worden geperst. Ik schrijf steekwoorden op, en samen zetten we die tekst om in de juiste vakjes van het formulier.
Farid kijkt verbaasd: “Zo simpel? Ik dacht dat ik gek werd. Maar nu zie ik dat het eigenlijk gewoon mijn verhaal is, alleen in een ander jasje.”
‘Elke vraag lijkt een strikvraag’
De regie terugpakken
We werken rustig door. Hij stelt vragen bij elk onderdeel. Ik leg uit waarom iets op een bepaalde manier gevraagd wordt.
Soms blijkt dat er niet eens een volledig antwoord nodig is, maar dat een kruisje voldoende is. “Dus ik hoef niet drie pagina’s uit te leggen dat ik geen bijbaan heb?”, vraagt hij verbaasd. Ik lach: “Nee hoor, één vinkje zegt meer dan duizend woorden.” Hij moet er zelf ook om lachen.
Het ijs is gebroken, en ik zie dat hij weer ademhaalt alsof de papieren eindelijk de baas niet meer zijn.
Een klein stukje vertrouwen
Na een uur staat hij op. De formulieren zijn ingevuld, de envelop is dicht, en zijn schouders hangen niet meer zo zwaar. “Misschien lukt het de volgende keer zelf”, zegt hij. “Maar als het niet lukt, weet ik nu dat ik hier terecht kan.”
Hij loopt weg met een rechte rug. En ik denk: dat is minstens zo belangrijk als een formulier opsturen – dat iemand weer een beetje vertrouwen in zichzelf krijgt.
Gratis inloopspreekuren
Dit soort vragen krijgen we als cliëntondersteuners elke week. Mede dankzij onze eigen ervaringen helpen we mensen dan weer op weg. Ook u.
Loop eens binnen op één van onze gratis inloopspreekuren: iedere maandag, dinsdag en vrijdag tussen 9.30 en 11.30 uur.
Sandra is pr-medewerker bij Almelo Sociaal, de stichting met vrijwilligers die u gratis helpen bij vragen over geld, zorg en wonen. In deze column krijgt u een kijkje in wat we in de praktijk meemaken.